Archeologisch onderzoek van de landweer bij de Snelleloop

Waterschap Aa en Maas gaat bij de Snelleloop aan de slag met verschillende opgaven: beekontwikkeling, vispasseerbaarheid en het creëren van een ecologisch verbindingszone. Het uitvoeren van de opgaven draagt bij aan een veerkrachtiger watersysteem die de klimaatextremen beter aan kan. In het projectgebied, globaal gelegen tussen de Kivitsbraak en de Gemertseweg, is samen met inwoners en belanghebbende partijen uit de streek tot een inrichtingsplan gekomen.

Waarom dit onderzoek?

Er worden in dit project diverse onderzoeken uitgevoerd. Begin augustus vond al een proefsleuvenonderzoek plaats ter hoogte van Tereyken. Hierna is besloten een aanvullend onderzoek te doen aan de dubbele landweer. Dit onderzoek is nu uitgevoerd met het graven van een proefsleuf. Een landweer is een wal en greppelsysteem. Het onderzoek geeft de mogelijkheid om dat systeem in een overzichtelijke samenhang te bestuderen en kan deze duurzaam behouden worden. Het is namelijk belangrijk dat de landweer in stand blijft en deze in zijn oude glorie herstelt wordt. Daarnaast wordt hiermee de archeologische informatie veilig gesteld. Met het beeldmateriaal van de landweer en mogelijke vondsten krijgt dit bijzondere cultuurhistorische landschapselement meer bekendheid.

Landweer

Een dubbele landweer is een stelsel van greppels en aarde wallen met beplanting. Het is een verdedigingswal die stamt uit de Middeleeuwen. Een landweer heeft ook de functie om een grens tussen twee gebieden te markeren. Landweren komen op meerdere locaties langs de Snelleloop nog voor. Samen met de lokale heemkundekringen is gekeken hoe deze dubbele landweer kon worden geconserveerd en hoe het gedeelte dat verdwenen was opnieuw aangelegd kan worden. Karakteristieke cultuurhistorische waarden worden op deze manier in het gebied weer hersteld.

Bevindingen

Voor het onderzoek is een doorsnede gemaakt van een goed bewaard gebleven sectie van het wallen-systeem. Daarmee kregen de onderzoekers inzicht in de opbouw ervan. Dit liet zien dat de wallen in een aantal fasen waren opgeworpen én dat voorafgaand hieraan al een afbakening aanwezig was in de vorm van een forse greppel. De landweer vindt zijn oorsprong in een bescheiden wal van zoden en grasplaggen die vermoedelijk werd opgeworpen rond 1350. Vervolgens is deze uitgebreid tot een breed zandlichaam aan de voet waarvan aan de zuidkant een pad liep.
Wanneer de landweer de vorm kreeg zoals die nu ook nog zichtbaar is, met een dubbele, hoge wal, is niet duidelijk. De onderzoekers hebben monsters genomen om dit verder uit te kunnen zoeken en om inzicht te krijgen in de ontwikkeling van de begroeiing van de wal.

Na de afronding van de archeologische documentatie is de sleuf weer gevuld met grond en het wallen-en-greppel(s)-systeem hersteld in oorspronkelijke staat.

Meer informatie over het project de Snelleloop? Kijk dan op www.aaenmaas.nl/snelleloop.