De Snelleloop: een historisch en ecologisch uniek stukje Brabant


17 september 2021

De beek de Snelleloop is heringericht tussen de Kivitsbraak en de Gemertseweg. De Snelleloop stroomt nu meer natuurlijk. Extra water kan beter worden afgevoerd. Er is een ecologische verbindingszone aangelegd langs de beek. Vissen hebben een betere leefomgeving, onder meer door de aanleg van een cascade. Daarnaast is de historische landweer uit de 14e eeuw deels hersteld. Zowel de ecologische als landschappelijke waarden zijn door de herinrichting vergroot.

Op donderdag 16 september is het heringerichte gebied officieel geopend door dagelijks bestuurslid wethouder Aa en Maas Peter van Dijk, wethouder gemeente Gemert-Bakel Willeke van Zeeland, wethouder gemeente Laarbeek Monika Slaets-Sonneveldt en gebiedsmanager Staatsbosbeheer Jan Fenten.

Van natuur tot cultuur

Het bijzondere aan de herinrichting van de Snelleloop is de combinatie en omvang van de verschillende maatregelen. Een greep uit de werkzaamheden die hebben plaatsgevonden:

  • Herinrichting van de beek: de herinrichting zorgt ervoor dat de beek de klimaatextremen beter aan kan. Oftewel: voldoende water in droge perioden en voldoende afvoer van water in natte perioden. Een doorgaans droogstaande geul naast de natuurlijk ingerichte Snelleloop kan bij hevige neerslag nu meestromen en het water afvoeren om overlast te voorkomen. Een voormalige stuw is hersteld en bestaande stuwen zijn aangepast, zodat deze gemakkelijker kunnen worden ingezet om water vast te houden in droge tijden.
  • Realisatie van een ecologische verbindingszone: een ecologische verbindingszone is een strook natuur langs de beek met o.a. bloemrijk grasland. Deze strook is een verbinding tussen de natuurgebieden De Biezen en de Grotelsche Heide. Planten en dieren hebben zo meer leefruimte en verplaatsen zich veilig. De zeldzame soorten die hier leven zijn o.a. de alpenwatersalamander en vinpootsalamander.
  • Aanleg van vispassages: in de beek is een cascade aangelegd en bestaande vistrappen zijn gerenoveerd. Een cascade is een vistrap die bestaat uit meerdere ‘drempels’. Hierdoor kunnen vissen zich makkelijker verplaatsen in de beek. Ook is hout in de beek aangebracht. Dit zorgt lokaal voor diversiteit aan stroomsnelheden en substraat wat goed is voor het onderwaterleven.
  • Herstellen van cultuurhistorische waarden: bij alle maatregelen is rekening gehouden met de waardevolle cultuurhistorische achtergrond van de Snelleloop, waaronder de historische landweer uit de 14e Een landweer is een stelsel van greppels en aarde wallen met beplanting die op meerdere locaties langs de Snelleloop nog voorkomen. Op een traject waar de landweer nog voorkomt is één van de greppels ingericht als bosbeek. Op een ander traject is de landweer juist hersteld en teruggebracht in het landschap.

Samen met de streek

De ligging van de Snelleloop en de verschillende belangen maakt het gebied uniek, maar ook complex. Met hulp van een klankbordgroep zijn de belangen bij de herinrichting goed afgewogen. De klankbordgroep bestond uit Staatsbosbeheer, gemeente Gemert Bakel, gemeente Laarbeek, ZLTO, IVN, en diverse heemkundekringen. Zo is bij het opstellen van het inrichtingsplan rekening gehouden met de bestaande natuur, recreatieve activiteiten, agrarische belangen en het waardevolle landschap.

Dronefilm

Zowel voorafgaand, als tijdens en na de herinrichting van de Snelleloop zijn er droneopnamen gemaakt. Vanuit de lucht is de verandering in het landschap heel goed te zien. Deze indrukwekkende beelden zijn gebundeld in één film. Bekijk de dronefilm op www.aaenmaas.nl/snelleloop. Op deze website is ook meer informatie te vinden over de gerealiseerde werkzaamheden langs de Snelleloop.

vistrap
Vistrappen in de Snelleloop
opening
Vlnr db-lid Peter van Dijk, wethouder Monica Slaets-Sonneveldt,
wethouder Willeke van Zeeland en gebiedsmanager
Staatsbosbeheer Jan Fenten