Warm aanbevolen: rioolwater in je huis! met Aquathermie!

8 februari 2023

Ja hoor, spoel je wc maar door, want wij worden er warm van. Van het rioolwater om precies te zijn. En met ons, in de toekomst, misschien wel 6000 gezinnen. Want op onze rioolwaterzuivering kunnen we warmte terugwinnen en transporteren naar woningen in Aarle-Rixtel en de Helmondse wijk De Eeuwsels. Ook wel Aquathermie genoemd. Te mooi om waar te zijn? Nee hoor, het kan. Die conclusie trekken we uit de haalbaarheidsstudie ‘De rioolwaterzuivering als warmtebron voor Aarle-Rixtel en De Eeuwsels’. Deze haalbaarheidsstudie voerden we samen uit met de gemeenten Helmond en Laarbeek.

Alternatieve warmtebron

Gemeenten moeten van het aardgas af. Daarom zoeken ze samen met provincies en andere waterschappen naar alternatieve warmtebronnen. Aquathermie is zo’n warmtebron: warmte uit water. Warmte uit rioolwater kunnen wij beschikbaar stellen aan gemeenten. Stel je woont in Aarle-Rixtel. Om 12.00 uur trek je de wc door, jouw afvalwater stroomt via rioolbuizen naar de zuivering, ’s avonds is het rioolwater weer schoon en stroomt de teruggewonnen warmte hieruit, via een leiding, lekker warm, de radiatoren van je huiskamer binnen. Als dat geen mooie aanvulling op je dikke huissloffen is!

Warmte uit rioolwater terugwinnen

Volgens onze collega Theo Schulpen, beleidsadviseur energietransitie, kunnen we op de rioolwaterzuivering in Aarle-Rixtel 3 graden warmte uit het rioolwater terugwinnen. ‘Dat doen we pas aan het einde van het zuiveringsproces’, legt hij uit. ‘Want met de warmte in het zuiveringsproces blijven de bacteriën, die het vuil in het rioolwater opeten, goed functioneren. Bacteriën mogen het dus niet te koud krijgen. En schoon water boven alles! We zijn tenslotte een waterschap.’

De warmtepomp boost de temperatuur op

Na het terugwinnen van de 3 graden - vlak voordat we het schone water de natuur in laten stromen - komt de warmtepomp in beeld. Theo: ‘De warmtepomp boost de temperatuur op naar 70 graden. Dit gebeurt allemaal in een soort warmtehuisje in de buurt van onze zuivering. Meteen hierna volgt de warmteoverdracht aan de gemeente of de exploitant van het warmtenet. Vervolgens kan de warmte via geïsoleerde buizen naar de radiatoren van de woningen in Aarle-Rixtel en De Eeuwsels. Ideaal is dat de woningen relatief dicht bij de zuivering liggen, waardoor het warmteverlies tijdens het transport te verwaarlozen is.’

So far so good, maar hoezo is het energiezuinig om 3 graden op te warmen tot 70 graden?

‘Temperatuur is iets anders dan warmte. Om je een voorbeeld te geven: als je de Rijn met 1 graad zou kunnen afkoelen, kun je heel Nederland verwarmen. De hoeveelheid energie die we uit veel water kunnen overdragen is dus gigantisch. De zuivering biedt ook veel volume aan water met een relatief constante toevoer. In de 3 graden die we eruit halen zit relatief veel meer energie dan in de toegevoegde 67 graden. En, mooi meegenomen is dat de temperatuur van het schone water dat we teruggeven aan de natuur net

Nog meer voordelen?

Volgens Theo wel: ‘Een voordeel is dat uit de haalbaarheidsstudie blijkt dat de zuivering in Aarle-Rixtel het grootste deel van het jaar de warmte kan verzorgen voor Aarle-Rixtel en De Eeuwsels. Alleen op dagen met strenge vorst is de aangeboden warmte uit rioolwater waarschijnlijk net niet voldoende. Dan hebben de woningen extra energie nodig.’

Enorme klus qua infrastructuur

Om alle warmte naar de woningen te transporteren moet ongeveer 25 kilometer geïsoleerde leiding onder de grond worden aangelegd. Volgens Theo is dat een enorme klus qua infrastructuur en vraagt het om een flinke investering, terwijl je burgers niet kunt verplichten om gebruik te gaan maken van dit warmtenet. En het aanleggen en exploiteren van een warmtenet is geen (wettelijke) taak van het waterschap. Kortom, tot op heden nog geen concrete plannen in Aarle-Rixtel.

Aquathermie opgenomen in regeerakkoord

In het huidige regeerakkoord is Aquathermie opgenomen als een belangrijke duurzame warmtebron voor de toekomst. De ambitie is om in 2030 meer dan 200.000 woningeenheden in Nederland te verwarmen en ook te koelen met aquathermie. Waterschap Aa en Maas onderzoekt ook Aquathermie uit oppervlaktewater.

Het Algemeen Dagblad schreef hier een artikel over