Onttrekkingsverbod uit oppervlaktewater in Oost-Brabant

14 juni 2023

Het is al sinds 12 mei droog en we hebben te maken met een noordoostenwind en hoge temperaturen. Hierdoor is er sprake van veel verdamping en dalen de waterstanden in sloten en beken snel. Reden voor waterschap Aa en Maas om een onttrekkingsverbod uit oppervlaktewater in te stellen. Het is immers van groot belang zo zuinig mogelijk met het nog beschikbare water om te gaan. Het verbod gaat in op donderdag 15 juni 2023 en geldt voor het gebied ten zuiden van de lijn ’s-Hertogenbosch, Nuland en Herpen. Hier mag geen water meer uit sloten en beken worden gehaald om akkers te beregenen of tuinen en sportvelden te besproeien. Het verbod geldt totdat het waterpeil weer op niveau is.

Het verbod is van toepassing op de rood gearceerde gebieden op bovenstaande tekening. Bekijk de kaart online.

Lees de officiële bekendmaking

Uitzonderingen op het verbod

De volgende beken, sloten en kanalen waar voldoende water in aanwezig is:

Sambeekse uitwatering benedenstrooms stuw Waranda;
Raam benedenstrooms stuw Kammenberg;
Hertogswetering;
Kanaal van Deurne, Helenavaart en de Zuid Willemsvaart door Helmond (traverse);

Water gebruikt voor het blussen van branden;
Weidepompen voor het water geven aan vee;
Het onttrekken van water via peilgestuurde drainage;
Onttrekkingen voor bedrijfsmatige fruitteelt, groenteteelt, bloemen- en plantenteelt en bomenteelt. Voorbeelden van gewassen/teelten die niet als kapitaalintensief worden aangemerkt, en dus niet mogen worden beregend, zijn: grasland (inclusief graszoden), maïs, suikerbieten, aardappelen en granen.

Waarom een onttrekkingsverbod?

We willen ervoor zorgen dat het water in de sloten en beken niet verder zakt en dat ze droogvallen. Als we langer wachten, lukt het vaak niet om het peil weer op de goede hoogte te krijgen. Door dit te doen, hopen we dat er nog voldoende water in de sloot of beek blijft staan voor de rest van de zomer. Als de waterstand laag is, kan de waterkwaliteit achteruit gaan, omdat door de hoge temperatuur het water warmer wordt. Hierdoor zit er minder zuurstof in het water en dat is dodelijk voor planten en dieren. Ook kan er door een lage waterstand schade aan oevers en kades ontstaan.

Droogte tegengaan door water vast te houden

We zijn al langere tijd samen met agrariërs en natuurterreinbeheerders bezig het water goed en langer vast te houden om te voorkomen dat het onnodig wegstroomt. Welke maatregelen nemen wij?

Stuwen staan zo hoog mogelijk om water vast te houden;
Maximaal water aanvoeren uit Maas en kanalen;
Noodinlaat van Maaswater bij Sambeek;
Buffers aangelegd om aanhoudende droogte te gebruiken voor achterliggend gebied (bijvoorbeeld de zandwinplas Hoogdonk ten zuiden van Deurne, de Blauwe Poort bij Laarbeek en het peil van de Dieze en het Drongelens Kanaal zijn verhoogd);
Waar nodig dichtzetten van vistrappen om te voorkomen dat water wegstroomt en waterlopen onder peil zakken;
Inzetten gezuiverd afvalwater (effluent) om sloten en beken van water te voorzien.

Om droogte tegen te gaan, is het belangrijk dat we zuinig omgaan met water en het water dat er is samen vasthouden. Het is belangrijk dat iedereen zijn steentje bijdraagt.

5%-regeling

De zogenaamde 5%-regeling zetten wij niet in. Dit betekent dat we geen tijdelijke ontheffing verlenen om in de beschermde gebieden (o.a. natura2000 gebieden) overdag grasland met grondwater te mogen beregenen. De reden hiervoor is dat overdag de verdamping heel hoog is en veel water daardoor niet in de grond terechtkomt.

Controle

Om het belang van het naleven van het verbod extra te onderstrepen, kan het waterschap een boete geven aan degene die deze regel overtreedt. Wij voeren controles uit in het veld.

Onttrekkingsverbod NVWA

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) heeft ook een verbod ingesteld om water uit sloten en beken te gebruiken bij teelt van aardappelen en tomaten om bruinrot te voorkomen. Zie voor meer informatie over het verbod van de NVWA: Verbod gebruik oppervlaktewater bij teelt van aardappelen en tomaten | Plantenziekten en plagen | NVWA en Gebieden met verbod op gebruik oppervlaktewater | Plantenziekten en plagen | NVWA. Wij voeren hiervoor niet de controle uit.