Opgebouwde watervoorraad slinkt hard door verdamping

9 juni 2023

Dankzij de vele regen in het voorjaar en het jaarrond vasthouden van regenwater in sloten en beken, stonden de grondwaterstanden er dit voorjaar goed voor. Met een flinke voorraad begonnen we aan de droge periode waar we nu nog steeds inzitten. Want er valt nu al bijna vier weken geen regen en daar lijkt voorlopig ook geen verandering in te komen. De zorgvuldig opgebouwde voorraad raakt nu snel op. Hoe dat komt? Vooral door verdamping.

Verdamping? Wat is dat en waar hebben we het eigenlijk over?

Bij verdamping zet de zon, en hogere temperaturen aangewakkerd door een droge noordoostelijke wind, water om in waterdamp die in de lucht verdwijnt. Ook planten en bomen verdampen via hun blaadjes veel water. Het water lost als het ware op. Je hebt misschien zelf gemerkt dat planten in potten veel water nodig hebben en de was buiten nu heel snel droogt. Ook dat is door de hoge verdampingsgraad.

6 miljard liter water per dag

Het is nu al sinds 12 mei droog en sindsdien verdampt er ongeveer 4 mm water per dag in ons werkgebied. Als je dat omrekent naar liters water is dat 75.000 liter water per seconde die verdampt. Voor een dag is dat ruim 6 miljard liter. Vanaf 12 mei is er dus in totaal al ruim 100 mm water verdampt. Ter vergelijking, dat is vier keer meer water dan alle boeren in Brabant in een droog jaar in totaal onttrekken voor beregening van gewassen.

Kunnen we er iets aan doen?

Jazeker, zuinig zijn met het vastgehouden water en zoveel mogelijk water uit de Maas het gebied in brengen. Doordat in de winter en het voorjaar een grote watervoorraad in de bodem en grondwater is opgebouwd, zijn de grondwaterstanden nu nog op niveau maar ze dalen snel. Dat geldt ook voor de bodem, vooral de toplaag. Dat kun je zien aan de wegbermen die al geel beginnen te kleuren en de verhoogde risico’s op natuurbranden. Wat we nu onder andere doen om water vast te houden is:

Het beschikbare water zo goed mogelijk verdelen over de sloten en beken
Constant in de gaten houden van afvoeren, grond- en waterstanden
Zoveel mogelijk water vanuit de Maas het gebied in brengen
Voorbereidingen treffen voor extra aanvoer van water uit de Maas via pompen
Stuwen onverminderd hoog houden
Het vullen van buffers
Sluiten van diverse vistrappen zodat water niet wegstroomt en er genoeg water overblijft voor planten en dieren in de sloot