‘We blijven vechten tegen deze en andere ongewenste gasten uit verre oorden’


6 september 2023

Een onwelkome gast heeft zich genesteld in ons hele werkgebied, en zijn naam is de grote waternavel, een invasieve moerasplant afkomstig uit Noord-Amerika. Deze plant heeft zich snel verspreid in de sloten en beken van Oost-Brabant, met Koningsvliet als de grootste hotspot. Het verwijderen van deze exotische indringer is een intensieve taak waar we als waterschap druk mee zijn. In dit artikel lees je meer over de grote waternavel, de gevolgen ervan voor het ecosysteem en onze inspanningen om het probleem aan te pakken.

De grote waternavel: een ongewenste gast

Wat maakt de grote waternavel tot een ongewenste gast? Invasieve exoten, zoals deze plant, kunnen zich agressief verspreiden omdat ze vaak geen natuurlijke vijanden hebben die hun groei beperken. Dit leidt niet alleen tot een afname van de biodiversiteit, maar heeft ook gevolgen voor het waterbeheer. De sloten en beken groeien dicht waardoor water niet goed doorstroomt. Dat kan wateroverlast veroorzaken, maar gaat ook ten koste van de waterkwaliteit.

Moeilijk bestrijden

De bestrijding van de grote waternavel is een uitdagende taak voor het waterschap. Hoewel nieuwe bestrijdingstechnieken voortdurend worden onderzocht, is de effectiviteit ervan locatieafhankelijk, en er is geen universele oplossing. Toch zoeken we naar slimme manieren om de plant te beheersen. Zo worden rietkragen behouden in het Drongelens kanaal, waardoor de waternavel zich minder goed kan ontwikkelen. Ook verlagen we op sommige plekken het waterpeil bij vorst. Waternavel groeit vanuit de natte oevers, we hebben gezien dat wanneer we deze oevers laten bevriezen de waternavel zich minder snel ontwikkelt daarna. In de polder Koningsvliet scheppen we de waternavel er in het groeiseizoen uit, en proberen zo schoon mogelijk de winter in te gaan.

Een intensieve klus

De bestrijding van de grote waternavel vergt een enorme hoeveelheid werk. De planten moeten bij een beginnende bestemming volledig handmatig verwijderd worden, zonder achtergelaten stukjes of afdrijvende delen, omdat deze snel weer kunnen uitlopen en het probleem in stand houden met een volledige besmetting in het hele stroomgebied als gevolg zoals in Koningsvliet.

Samenwerking is belangrijk

Om de strijd tegen invasieve exoten effectief aan te gaan is samenwerking met terreinbeheerders, Rijkswaterstaat, gemeenten, de agrarische sector en groenaannemers is belangrijk. En ook met de andere Brabantse waterschappen en de provincie moeten we gegevens en ervaringen uitwisselen en een gezamenlijke focus op de aanpak van bepaalde soorten bepalen. Anders lijkt het dweilen met de kraan open.

Conclusie

De grote waternavel is een invasieve exoot die de sloten en beken op verschillende plekken in Oost-Brabant teistert en ons waterschap voor een grote uitdaging stelt. De impact van dergelijke exoten op de biodiversiteit en het waterbeheer is groot. Het bestrijden van deze plant vergt aanzienlijke inspanningen en samenwerking met verschillende partijen. Het behoud van de lokale ecosystemen en de waterkwaliteit is onze taak. We blijven daarom vechten tegen deze en andere ongewenste gasten uit verre oorden.

Wat kan jij zelf doen?

Vaak zijn exoten ons land binnengekomen als sierplant voor in de tuin, of als vijver- of aquariumplant. We kunnen het daarom niet vaak genoeg benadrukken: gooi snoeiafval en aquariumplanten NOOIT weg in de natuur. Gooi ze bij het restafval, dus niet eens in de groenbak.

Zie je een invasieve exoot woekeren, blijf er dan van af. Er is namelijk weinig voor nodig om een verspreiding op gang te helpen. Een stukje plant van slechts millimeters kan alweer uitgroeien tot een volledig nieuwe plant. Zeker in waterlopen is het risico op verdere verspreiding enorm.

Meld invasieve exoten

Denk je een plaagsoort te hebben gezien in of bij een van onze waterlopen? Meld dit dan bij ons via info@aaenmaas.nl of 088 -178 80 00.

Recente berichten over invasieve exoten

NOS: invasieve exoten zijn een bedreiging voor de natuur

Rapport IPBES: toename bedreiging door invasieve exoten