Robotmol brengt in 3D gangenstelsels dassenburcht in kaart


17 juli 2024

Dassen, met hun charmante gestreepte gezichten en ondergrondse levensstijl, zijn een beschermde diersoort in Nederland. Ze hebben de neiging om in en onder dijken te graven, wat zorgt voor verzwakte dijken. Dassen breiden hun leefgebied in Nederland gestaag uit, en in veel gebieden zijn ze welkom. Maar in de Maasdijk kunnen ze voor onveilige situaties zorgen. Wij nemen, daar waar kan volgens het dassenprotocol, diverse maatregelen tegen de graverij van de das. En soms moeten we daarin inventieve oplossingen bedenken om dit slimme beestje nog slimmer af te zijn. Deze week stond weer in het teken van experimenteren. Samen met Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer (STOWA), The Fieldwork Company en gemeente Oss testten we een heuse ‘robotmol’ uit in een verlaten dassenburcht in Megen.

Hoe gaat de Robotmol in zijn werk?

De Robotmol is een rijdend rupsvoertuigje die is uitgerust met een camera en sensoren die data verzamelen voor een 3D-weergave van het gangenstelsel. De Robotmol inspecteert gangenstelsels van onder andere dassen, vossen en bevers. Eenmaal binnen in het hol, brengt het rupsvoertuigje de omvang, de lengte en de positie van het hol in kaart. Zo wordt in 3D duidelijk hoe groot de omvang is van het ondergrondse stelsel. Het kleine rupsvoertuigje vergt een krachtige aandrijving, want moet zich ook een weg kunnen banen door gangen met obstakels als boom - wortels, scherpe bochten of stapels bladeren.

Met deze testen kan The Fieldwork Company de Robotmol verder ontwikkelen om in de toekomst in te zetten om te zien of dassenholen bewoond zijn en tot hoe ver de graverij ondergronds reikt. En dus bepalen of een gang of een stelsel een risico vormt voor de dijk.

Een goede proeflocatie want de dassenburcht in Megen was al leeg

The FieldWork Company was op zoek naar een proeflocatie, maar het lastige daarbij is dat ze geen dassen mogen verstoren en er dus zeker van moeten zijn dat er geen dassen meer in een burcht aanwezig zijn. Bij ons stond de dassenburcht in Megen al een week leeg. Daarom was dit een unieke kans om de Robotmol te testen zonder aanwezige dassen te verstoren. Zo konden we zien hoe groot het ondergronds holenstelsel was (dit bleek erg groot en uitgebreid met meerdere kamers en vele gangen), of er ook gangen direct vanuit de steunberm de kern van de dijk ingingen (niet gezien) en of er eventueel nog levende dassen of ander dieren in de holen zaten (ook niet gezien).

Hoe we zeker weten dat er geen dassen meer zitten

We bouwden vorig jaar een nieuwe, kunstmatige dassenburcht als vervanging voor de dassen en hadden dassen passief verjaagd; dat betekent dat de burcht is afgerasterd en de dassen er niet meer in en alleen nog uit kunnen. Daarnaast controleren wij dagelijks de burcht met camera’s en inspecteren we of er graafpogingen zijn gedaan en of er nieuwe graverij op een andere plek in de dijk. De poortjes van de dassenburcht Megen waren alweer een week geleden gesloten. Er was in de weken daarvoor alleen nog een mannetje in de burcht waargenomen. Die was er nu uit. Na enkele mislukte graafpogingen om terug te komen in de gesloten omheining was er nu al een paar dagen geen activiteit meer waargenomen.

Samenwerken voor detectie van dierlijke graverij in dijken

De STOWA steekt energie in detectiemethoden van dierlijke graverij, met name in dijken. Wij faciliteren dit graag in ons werkgebied, want wij leren hier ook weer van voor onze eigen experimenten met nieuwe detectietechnieken, zoals de eerdere sonar en LIDAR experimenten. In dit geval huurde STOWA The FieldWork Company in. Een half jaar geleden hebben ze al proefgedraaid met een eerste prototype, ook in ons werkgebied, bij twee verlaten dassenholen in de omgeving van Boxmeer.

Lees meer over dassen en onze zorg om de dijken