Zoek mee naar Brabantse hazelwormen


22 juli 2024

Voor de provincie Noord-Brabant doen RAVON (Reptielen Amfibieën Vissen Onderzoek Nederland) en adviesbureau Ecologica onderzoek naar hazelwormen. Omdat hazelwormen heel verborgen leven, weten we niet goed waar dit bijzondere diertje nog voorkomt. Als we weten waar hij leeft, kunnen we hem beter beschermen. Dus heb je ooit een hazelworm gezien in je tuin, of in je buurt? Laat het RAVON weten: hazelworm@ravon.nl.

De hazelworm is een hagedis

De hazelworm is een hagedis zonder pootjes. Hij lijkt daardoor op een slang. Ze zijn egaal bruin van kleur. Soms loopt er een dunne, donkere streep over de rug of zijn de flanken heel donker gekleurd. Ze hebben geen vlekkentekening en bewegen zich veel stijver dan slangen. Hazelwormen zijn niet gevaarlijk: ze bijten niet en zijn al helemaal niet giftig. Ze zijn zelfs nuttig! Ze eten namelijk onder andere veel naaktslakken.

Waar vind je ze?

Hazelwormen leven nogal verborgen. Ze zitten vaak onder gras, hout, stenen of in holletjes in de grond. Vanaf oktober tot maart zijn ze onder de grond in winterslaap. Na de winterslaap kun je ze vinden in bossen, bosranden, houtwallen en bermen, op heideterreinen en in grote tuinen en op erven. Rommelige hoekjes, met bijvoorbeeld wat ruigere begroeiing, veel dood hout, stenen, plaatmateriaal of stukken zeil, zijn schuilplekken. Hazelwormen zijn overdag actief. Ze eten vooral slakken en wormen.

Weinig hazelwormen in Noord-Brabant

De hazelworm komt in Nederland vooral voor in Utrecht, Gelderland en Limburg. In Noord-Brabant veel minder. De meeste hazelwormen vind je in het Groene Woud tussen Tilburg, Eindhoven en Den Bosch. Maar soms worden ze ook gezien in de ruime regio van Breda, in enkele gebieden ten zuiden van Tilburg, de Kempen en ten oosten van de lijn Oss - Uden.

Zoek je mee?

Je kunt RAVON en adviesbureau Ecologica helpen om dit bijzondere Brabantse reptiel beter op de kaart te zetten. We vermoeden namelijk dat de hazelworm meer voorkomt dan nu bekend is en dat veel mensen hem weleens gezien hebben tijdens een wandeling, fietstocht, in de tuin of op het erf. We vragen daarom waarnemingen door te geven via hazelworm@ravon.nl. Ook héél oude waarnemingen zijn interessant! Als je een foto hebt, ontvangt RAVON die graag, ook al is de kwaliteit minimaal. Deze jaren staat Noordoost-Brabant centraal. Heb je in die omgeving ooit een hazelworm gezien; laat het weten! Heb je elders in Brabant ooit een hazelworm gezien, dan hoort RAVON dat ook graag.

Naast het doorgeven van oude waarnemingen, kun je ook actief meehelpen. Kijk eens onder boomstammetjes, bielzen, opgestapelde stenen of zeil in uw tuin of op uw erf. Dit zijn ideale verstopplekjes. Wanneer je denkt er een gevonden te hebben, maak dan vooral foto’s. Een foto met je telefoon is prima!

Dit onderzoek wordt mede mogelijk gemaakt door de provincie Noord-Brabant.

De hazelworm is een bruine hagedis zonder pootjes. Foto: Annemarie van Diepenbeek.