Waterbericht augustus: ‘droge primeur’ voor 2024 en een explosie van grote waternavel


4 september 2024

Augustus was de eerste maand van 2024 die werd afgesloten met een neerslagtekort. Dat betekent dat er meer water is verdampt dan er aan regen is gevallen. Ondertussen hebben we onze handen vol aan het bestrijden van de grote waternavel, een invasieve waterplant. Wat dit betekent en hoe de situatie er verder voorstaat, lees je in dit waterbericht.

Wat is de grote waternavel?

De grote waternavel is een moerasplant uit Noord-Amerika. Deze plant heeft zich snel verspreid in de sloten en beken van Oost-Brabant, met Koningsvliet als de grootste hotspot. Het verwijderen van deze exotische indringer is een intensieve taak waar we als waterschap druk mee zijn. Zeker wanneer ‘ie zo hard groeit als de afgelopen tijd; bij een combinatie van vocht én mooi nazomerweer.

Zo is uit de polders bij Vlijmen, Drunen en Heusden dit jaar al zo’n 700 ton waternavel afgevoerd naar de composteerder. De plant kan doorgroeien tot in oktober/november, dus die teller zal nog  verder oplopen. Het doel is dat de waterlopen ‘schoon’ de winter in gaan.

Lees meer over exoten in ons werkgebied

Waternavel Bossche sloot Engelermeer.

Gaan we ook ‘nat’ richting najaar en winter?

De grondwaterstanden zijn momenteel normaal tot iets hoger dan gemiddeld voor de tijd van het jaar. Uitzonderingen zijn de Maashorst, Strabrechtse Heide, Stippelberg en de Groote en Deurnsche Peel. In deze gebieden zijn er nog altijd grondwaterstanden die tot wel 80 cm hoger zijn dan je gemiddeld mag verwachten in augustus. Dat zijn gebieden die veel regenwater kunnen opnemen.

Ten opzichte van het begin van de maand zijn de grondwaterstanden in ons gebied wel fors gedaald. Dat is overigens niet ongewoon voor augustus. Sterker nog: voor het eerst in 2024 was er deze maand sprake van een neerslagtekort: er verdampte meer water dan er viel aan regen.

Is zo’n neerslagtekort bijzonder?

Nee. Het tekort van ongeveer 50 mm is redelijk gebruikelijk voor augustus. Wat vooral opvalt is dat de voorgaande maanden vrijwel allemaal veel natter waren dan gemiddeld. Over het gehele jaar gezien is er dan ook nog altijd een overschot aan neerslag van ongeveer 130 mm.

In augustus viel in ons werkgebied op de meeste plekken tussen de 50 en 70 millimeter regen, met lokale uitschieters naar ruim 100 mm rond Den Bosch en Someren. Normaal valt er in augustus zo’n 70 tot 80 mm. De laatste week van de maand is droog en vrij warm verlopen.

Hoe spelen we daar als waterschap op in?

In de poldergebieden rond Oss en Den Bosch worden de gangbare zomerpeilen gehanteerd. Waar het nog altijd nat is, houden we stuwen lager of rond het zogeheten streefpeil. In de rest van ons werkgebied houden we stuwen hoger dan het streefpeil. Met het peilbeheer blijven we maatwerk bieden: laag waar het moet en hoger waar het kan.

De aanvoer van water uit de Maas is maximaal nodig. Met name via de Peelkanalen wordt veel water aangevoerd zodat we in staat blijven om waterlopen op peil te houden. Enkele vistrappen zijn dichtgezet, zodat de waterloop op peil blijft.

Wat is de verwachting voor september?

De eerste week van september zal waarschijnlijk wisselvalliger verlopen met enkele tientallen millimeters neerslag. De verwachting is dat het watersysteem zich wat verder aan zal gaan vullen.