Een extreem nat najaar in het Aa-dal Zuid. Hoe hebben de nieuw ingerichte gebieden zich gehouden?


Voor sommige medewerkers van het waterschap verliepen de feestdagen heel anders dan voorgaande jaren. Rond de jaarwisseling hadden we een hoogwaterpiek, na een extreem nat najaar. Het is altijd spannend hoe nieuw ingerichte gebieden zich dan houden. Gebiedsbeheerder Toine Cissen en medewerker beheer en onderhoud Caroline Schouten vertellen over hoe het is gegaan.

Toine vertelt: “In het dal van de Aa hebben we de laatste jaren diverse projecten uitgevoerd. Vorig jaar nog rondden we werkzaamheden bij de Aa, Kleine Aa en Beekerloop grotendeels af. De afgelopen periode was een ware praktijktest hoe het nieuwe ingerichte watersysteem werkt. Wat gaat goed en waar zijn verbeterpunten? Over het algemeen zien we dat het best goed is gegaan.”

Piekbedden

De nieuw aangelegde piekbedden bij de Aa, Kleine Aa en Beekerloop deden naar verwachting hun werk. Piekbedden zijn ingerichte gronden die alleen overstromen bij flinke regenbuien. Juist voor dit soort weersextremen dus. Waar piekbedden ontbraken, trad het water op sommige plekken wel buiten de oevers, maar niet problematisch.

Aa ter hoogte van de Dijkstraat in Asten. Het water blijft hier netjes binnen
het piekbed. (22 december 2023)
DJI_0321
Ook hier is het piekbed bij de Aa volop in gebruik. Rechts kan de kavelsloot bij de
elektriciteitsmast het water niet kwijt, wat voor water zorgt op de percelen.
(22 december 2023)

Water bergen en afvoeren

Medewerkers waren in het veld druk bezig met werkzaamheden om het water te laten doorstromen. Caroline licht toe: “We maakten krooshekken en duikers steeds weer schoon zodat het water weg kan. Ook hielden we het totaalplaatje van het gebied goed in de gaten. We keken waar het systeem nog extra water aan kon, en waar het spannend werd. Vervolgens zorgden we ervoor dat het water via een zo logisch mogelijke route werd afgevoerd.”

Afhankelijk van de situatie kon het water vanuit Asten-Someren en vanuit Helmond óf via het kanalensysteem worden afgevoerd, óf via de Aa door Veghel, óf tijdelijk worden geparkeerd in de waterbergingen Diesdonk, Groene Peelvallei en Bakelse Beemden. Die laatste 2 zijn uiteindelijk niet ingezet tijdens deze hoogwater-periode.

Historisch moment: inzet waterberging Diesdonk

Waterberging Diesdonk is eigenlijk ook een ‘nieuw’ ingericht gebied. Het terrein is jaren geleden al aangelegd maar nu voor het eerst echt ingezet. Dat ging goed. “Het extra water werd tijdelijk geparkeerd op particuliere percelen. Eerder zijn hiervoor afspraken gemaakt. In deze periode is de schade minimaal omdat de meeste gewassen al geoogst zijn”, vertelt Toine. Met deze actie is wateroverlast op andere plekken in het werkgebied voorkomen. Ook kon de afvoer over de Zuid-Willemsvaart omlaag, zodat Rijkswaterstaat daar de scheepvaart kon hervatten.

IMG-20240105-WA0002
Inzet van waterberging Diesdonk (5 januari 2024)

Waterstanden dalen snel

De waterpeilen in onze sloten, beken en rivieren zijn nu weer normaal voor de tijd van het jaar. Helemaal ‘back to normal’ is het werk nog niet. Caroline: “We zijn nog met name bezig met het herstellen van taluds die afgezakt zijn door de sterk schommelende waterpeilen.” Toine vult aan: “Sommige besturingskasten van stuwen bleken te laag te staan en liepen onder water. Dat gaan we oplossen.” Daarnaast gaan we de komende periode ook actief benutten om het nieuw ingerichte beeksysteem nog beter in te regelen, voor zowel tijden van wateroverlast als extreme droogte.

Al met al zijn Toine en Caroline het erover eens: het was een drukke maar leuke en leerzame periode!

Meer informatie over 't Aa-dal Zuid