Aan het maken voor plannen en ontwerpen voor een dijkverbetering, zijn strikte regels verbonden. We kunnen niet zomaar lukraak alle plannen doorvoeren, zonder hierbij rekening te houden met onder andere het waterpeil in de Maas. Daarom moeten we soms maatregelen nemen om de rivier te compenseren. Ook binnen de dijkverbetering tussen Cuijk en Ravenstein zijn we aan de slag gegaan met een dergelijke maatregel.
Bij een dijkverbetering wordt meestal geprobeerd om de dijk aan de binnenkant uit te breiden, wat we ook wel ‘binnenwaarts versterken’ noemen. Soms is dit niet mogelijk, bijvoorbeeld als er huizen dicht bij de dijk staan of als de dijk verbreed moet worden omdat er een veilige weg op moet komen. Dan wordt de dijk richting de rivier uitgebreid, wat we ‘buitenwaarts versterken’ noemen. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij een tuimeldijk, waarbij als het ware een nieuwe dijk aan de buitenkant van de bestaande dijk wordt ‘geplakt’ om de hoogte te vergroten.
Een nadeel van buitenwaarts versterken is dat het doorstroomprofiel van de Maas kleiner wordt. Bij hoge waterstanden moet het water dan door een kleiner gebied stromen, waardoor het waterpeil stroomopwaarts stijgt. Rijkswaterstaat stelt daarom eisen aan buitenwaarts versterken. Één van die eisen is dat er binnen het project maatregelen worden genomen om de extra wateropstuwing te compenseren. Bij de dijkverbetering Cuijk – Ravenstein zijn daarom rivierverruimende maatregelen opgenomen in het ontwerp.
De beste locatie voor een rivierverruimende maatregel binnen het dijktraject tussen Cuijk en Ravenstein, is in het voorland bij Neerloon. We hebben hierbij gekeken naar verschillende opties, zoals een nevengeul of een uiterwaardverlaging. Deze maatregelen vergroten allebei het doorstromende oppervlak van de Maas bij hoogwater. Ze kunnen echter invloed hebben op de stabiliteit van de dijk, dus er moet een zorgvuldige afweging worden gemaakt.
Voor de dijkverbetering tussen Cuijk en Ravenstein hebben we gekozen voor een uiterwaardverlaging. Er wordt ongeveer 40 centimeter van de bovenkant van de uiterwaard afgegraven om aan de eisen van Rijkswaterstaat te voldoen. Daarnaast zorgen we ervoor dat de dijk ter plaatse voldoende hoog en sterk is. Hiervoor verhogen we en verbreden we de huidige bestaande tuimeldijk.
