Marcel Cox is zelfstandig ecoloog (Natuurlijk Marcel) en begeleidt vanuit de provincie Noord-Brabant de werkzaamheden in Leegveld. Wat doet hij precies en wat komt hij tegen in het veld?
Een belangrijke rol van Marcel is om de uitvoeringswerkzaamheden de controleren. Het zwaartepunt van zijn werkzaamheden ligt in de controle van het werk in de bestaande natuur waar veel bijzondere en beschermde planten- en diersoorten aanwezig zijn. Er is een ecologisch werkprotocol geschreven dat onderdeel is van het bestek van de aannemer en waar de aannemer zich aan moet houden tijdens de uitvoering.
Rol
Marcel vertelt: “Mijn belangrijkste rol is om te kijken of de aannemer zich aan de afspraken houdt uit zijn plan van aanpak en aan het ecologische werkprotocol. De aannemer heeft een ecoloog ingeschakeld die vooruitlopend op de uitvoeringswerkzaamheden het veld inspecteert op bijzondere planten of leefgebieden van beschermde soorten. Dit wordt vastgelegd zodat het uitvoerend personeel weet wat ze wel en niet mogen doen en hoe te handelen wanneer ze een beschermde soort aantreffen in het veld. Mijn rol is om te toetsen of dit zorgvuldig gebeurt en het uitvoerend personeel zich ook aan deze afspraken houdt. Hiervoor ben ik regelmatig in het veld om controles uit te voeren en af te stemmen met allerlei betrokken partijen. Het mooie van dit werk is dat je nu in delen van de Deurnsche peel mag komen die normaal niet toegankelijk zijn voor het publiek. De meest bijzondere waarnemingen voor mij die ik tot nu toe heb gezien, zijn de gladde slang (zeer zeldzaam, heeft verborgen levenswijze en in Noord-Brabant o.a. bekend van de Peelvenen) en het spiegeldikkopje. Dit is een zeer zeldzame vlinder die op dit moment alleen nog voorkomt in de Limburgse en Noord-Brabantse Peel.”
Bijzonder
Marcel legt uit wat het gebied en de werkzaamheden bijzonder maakt: “Het gebied Leegveld wordt gekenmerkt door een hoogveenrestant. Eigenlijk is het een groot moerasgebied waar je aan het werk bent. Dit betekent dat je niet zomaar overal kunt rijden. De routes moeten zorgvuldig worden bepaald. Als je verkeerd loopt of rijdt kun je zomaar wegzakken in het veen of kwetsbare vegetaties kapot maken. Het nadeel is dat schade in een veengebied niet zomaar herstelt, dit blijf je jaren zien. Er komen dan ook speciale machines aan te pas om het werk uit te voeren. Daarnaast moeten we rekening houden met het feit dat verspreid door het gebied al veenmosontwikkeling tot stand komt. Dit is ook een van de doelstellingen van het project: gunstige omstandigheden creëren, waardoor veenmossen weer kunnen gaan groeien en op termijn een hoogveenlandschap ontstaat met haar kenmerkende eigenschappen en soorten.”
Veenmos
Marcel: “Er zijn veel berken in de Peel. Dit komt deels door de ontgingen, waardoor de Peel verdroogd is. De droge zomers vergroten dit probleem ook nog eens. Er wordt nu (2021) gemeld dat grondwaterstanden weer op orde zijn. Dat is in de peel nog niet zichtbaar. Het nadeel van de bomen is dat die veel water verdampen. Voor de ontwikkeling van veenmos is een stabiele waterstand van groot belang. Het water mag niet te diep zijn en de wind mag geen grip hebben op het water. Veenmos heeft geen wortels en drijft op het water. In de winter zakken ze naar de bodem. Het water is in de Peel zurig en donker. Als het water te diep is krijgen ze in het voorjaar onvoldoende licht om weer naar het wateroppervlak te komen en sterven af. De wijken/plassen die achtergebleven zijn na de ontginning van de Peel zijn te groot en te diep. Door een deel van de bomen te kappen neemt de verdamping af, sloten worden afgedamd of gedempt en het vrijgekomen hout wordt verwerkt om de plassen te verondiepen en strekdammen aan te leggen. Hierdoor wordt golfslag door wind beperkt."
Hoogveenlandschap
"Door het inbrengen van takhout kan er binnen vijf jaar al veenmosontwikkeling op gang komen. In de Mariapeel zijn daar al voorbeelden van. Er zijn verschillende soorten veenmossen. De eerste algemene soorten zorgen dat er uiteindelijk gunstige omstandigheden ontstaan voor de kenmerkende en zeldzamere veenmossoorten. Uiteindelijk vormen deze gezamenlijk het karakteristieke hoogveenlandschap met alle andere plant- en diersoorten die er thuis horen."