Vismigratie bij gemaal Gewande


Gemaal Gewande zorgt voor afwatering van een 24.000 hectare groot gebied van Den Bosch tot Grave. De Roode Wetering en de Hertogswetering monden via het gemaal uit in de Maas. Het gemaal is nodig voor beheer van het waterpeil, maar vormt ook een knelpunt. Vissen kunnen vanuit de Maas richting de Roode Wetering het achterliggende poldergebied niet bereiken. Een vispassage zorgt ervoor dat dit probleem wordt opgelost.

De vispassage bij Gewande vormt de toegangspoort voor vissen vanuit de Maas naar maar liefst in totaal 870 kilometer aan beken en sloten. Vissen hebben voldoende ruimte nodig om zich te kunnen voortplanten of om voedsel te zoeken. Vispassages dragen daarmee bij aan het verbeteren van de waterkwaliteit én biodiversiteit in beken en sloten. Van belang voor gezond en natuurlijk water, en voor het behalen van de doelen in de Kaderrichtlijn Water.

Locatie

Het gemaal bij Gewande ligt op de grens van gemeente Oss en ’s-Hertogenbosch. De vispassage komt naast het gemaal te liggen, aan de kant van de Roode Wetering.

Wat gaan we doen?

We hebben samen met adviesbureau Arcadis onderzoek gedaan naar welke soort vispassage het beste werkt op deze locatie. Op 21 februari 2025 ging het Algemeen Bestuur akkoord met het uitwerken van een ontwerp voor vertical-slot vispassage. De verwachting is dat eind 2026 een definitief en technisch ontwerp gereed zal zijn.

Wat is een vertical slot vispassage?

Door de dijk komt een lange rij bekken die van boven geleidelijk aflopen tot aan de bodem. Tussen de bekken staan schotjes (zogenoemde slots) waar het water  kan doorstromen en vissen kunnen doorzwemmen. De schotjes remmen het water af zodat vissen makkelijker tegen de stroom in kunnen zwemmen.

Wat hebben we gedaan?

Vispassages zijn er in verschillende soorten. We hebben onderzocht welke vispassage de beste oplossing is voor deze locatie. Factoren zoals waterveiligheid, klimaatontwikkelingen, ruimtebeslag, onderhoudsmogelijkheden en kosten speelden hierbij een rol. Daarnaast voerden we gesprekken met Rijkswaterstaat, provincie Noord-Brabant, gemeenten Den Bosch en Oss.

Samenwerkingspartners

  • Rijkswaterstaat
  • Provincie Noord-Brabant

  • Gemeente Oss
  • Gemeente Den Bosch

Projecten in de buurt

De volgende projecten bevinden zich in de buurt:

Dijkverbetering Lith-Bokhoven

We gaan ongeveer 23 kilometer aan Maasdijk tussen Lith en Bokhoven versterken. In de komende jaren brengen we mogelijke oplossingen in beeld en maken we hoofdkeuzes voor het ontwerp van de dijk (voorkeursalternatief). Dit doen we in samenspraak met de omgeving.

Lees meer...

Lees meer over