Natuurgebied De Maashorst
Wonderlijke wijstgronden
In De Maashorst struin je door wilde natuur met bossen, heide en stuifduinen. Spot taurossen, wisenten en Exmoor pony’s, de oorspronkelijke bewoners van het gebied. Het landschap is gevormd door aardbreuken uit een ver verleden. Het unieke wijstverschijnsel en de historische opgravingen zijn de moeite van het ontdekken waard. Volg je oerinstinct en laat je verrassen door dit grootste aaneengesloten natuurgebied van Noord-Brabant.
Peelrandbreuk
De Maashorst ligt tussen Oss en Uden. Ooit stroomde hier de Maas. De Peelrandbreuk zorgde er miljoenen jaren geleden voor dat de grond langzaam omhoog kwam (horst) en dat de Maas afgleed naar het Oosten. Langs de Peelrandbreuk liggen vele wijstgronden: hooggelegen, drassige gebieden waar ijzerrijk grondwater als kwel omhoog komt. Een zeldzaam fenomeen dat alleen onder zeer specifieke omstandigheden voorkomt en nergens in Europa zo goed zichtbaar is als in De Maashorst. Bovendien zorgt het voor bijzondere flora en fauna en mooie hoogteverschillen in het landschap.
Wandelen of fietsen langs bergen en breuken
De Maashorst stroomt over van mooie fiets- en wandelroutes. Wil je meer over de bijzondere wijstgronden te weten komen? Loop dan de Berg en Breukroute (6,5 km) of loop het IVN Ommetje Knuppelbrug (2,7 km). Bij de lange route kom je ook nog langs de beek de Leijgraaf en de Bitswijkse loop en doorkruis je de Bedafse Bergen.
Wil je wat meer zien? Neem dan de fietsroute Hoge Wijst (40 km).
Zo kom je er
Bovenstaande routes starten allemaal bij Parkeerplaats Schansweg 3-5 in Uden.
Wil je nog meer ontdekken van De Maashorst? Neem dan een kijkje bij Natuurcentrum de Maashorst, Erenakkerstraat 5, Nistelrode. Hier kun je o.a. een tentoonstelling over de wijstgronden zien en routekaarten krijgen. Openingstijden zaterdag en maandag van 13.00 tot 17.00 uur, andere dagen van 10.00 tot 17.00 uur.
Wijstgronden in de Maashorst
Wij zijn aangesloten bij het project Geopark Peelhorst en Maasvallei In Oprichting; een door de UNESCO aangewezen gebied met één of meer locaties van wetenschappelijk belang, maar ook door zijn archeologische, ecologische, hydrologische en culturele waarde. De breuken vormen de basis voor dit geopark. De Maashorst ligt in dit gebied en daar ‘barst het van de breuken’. En juist die breuken kunnen we goed gebruiken in de strijd tegen de droogte, want daar zien we het bijzondere fenomeen van kwelwater dat omhoog komt. Dat biedt kansen voor vernatting op de hoge zandgronden, maar ook voor het herstel van de Peelvenen. Godert Verbeek, onze adviseur watersysteem, vertelt in het filmpje hieronder hoe het zit.
Waterweetje
Wijstgronden zijn hoog en nat. Een omgekeerde wereld. Het zit dat precies?
Door breuken in de aardkorst aan de oost- en westkant van De Maashorst zijn grondlagen ten opzichte van elkaar verschoven. De hooggelegen horst bestaat uit grofkorrelig zand en grind waar grondwater makkelijk doorheen sijpelt. De laaggelegen slenk bestaat juist uit fijnkorrelig, slecht doorlaatbaar zand. Water dat van hoog naar laag stroomt, kan bij de breuk geen kant meer op, behalve naar boven! Daar komt het als ijzerrijk kwelwater aan de oppervlakte. Daardoor is de hoge kant van de breuk nat en blijven de lagere gronden droog. Dit is zo bijzonder dat het gebied is uitgeroepen tot aardkundig monument. De klimaatverandering vraagt om oplossingen om ons watersysteem toekomstproof te maken. Breuken en wijstgronden kunnen ons daarbij helpen!