Wil je meer weten over wat waterschap Aa en Maas doet, hoe het bestuur werkt, wanneer de verkiezingsuitslag komt en waarom er verkiezingen zijn? Bekijk dan hieronder de vragen en antwoorden.
Algemene vragen over Waterschap Aa en Maas
Wat is een waterschap?
Waterschappen zijn net als gemeenten en provincies, decentrale overheden. Anders dan bijvoorbeeld gemeenten houden waterschappen zich maar met één taak bezig: het waterbeheer in Nederland.
Waterbeheer is in een land als Nederland heel belangrijk. Nederland is een laaggelegen delta. Om ervoor te zorgen dat wij droge voeten houden en over schoon en voldoende water beschikken, zijn er waterschappen.
Waterschappen werken 24/7 aan sterke, veilige dijken, een goede kwaliteit van het water in sloten, beken en rivieren en het voorkomen van te veel of te weinig water.
Wat doet waterschap Aa en Maas?
Waterschap Aa en Maas is de waterbeheerder in Oost-Brabant. We werken 24 uur per dag aan sterke, veilige dijken, een goede kwaliteit van water in sloten, beken en rivieren en het voorkomen van teveel of te weinig water. Dit doen we voor nu én later.
Dit doen wij onder andere voor jou:
- Wij bieden veiligheid tegen overstromingen en voorkomen wateroverlast door dijken, sloten en beken goed te inspecteren en onderhouden.
- Voor ruim 778.000 inwoners en bedrijven maken wij het water schoon dat ze wegspoelen. Dit schone water gaat terug naar onze sloten en beken.
- Wij zorgen voor voldoende water voor de land- en tuinbouw én in natuurgebieden.
- Wij werken aan mooie waterrijke gebieden in de natuur en in de stad. Ook controleren wij de waterkwaliteit van recreatieplassen. Zo verbeteren we de leefomgeving van mensen, planten en dieren.
En wij nemen onze verantwoordelijkheid bij belangrijke thema’s zoals gezondheid, duurzaamheid & klimaatverandering, burgerparticipatie & inspraak en kostenbeheersing. We zoeken naar innovatieve oplossingen en werken vaak samen met andere overheden en belangenorganisaties.
Bekijk hier de video over het werk van ons waterschap
Zorgt het waterschap ook voor drinkwater?
Waterschappen zorgen niet voor het drinkwater. Daar zijn drinkwaterbedrijven verantwoordelijk voor. Waterschappen zorgen wel voor de zuivering van rioolwater. Eigenlijk kun je het zo zien: drinkwaterbedrijven zorgen dat er schoon drinkwater door de kraan komt. Zodra het water door de gootsteen, douche of wc in het riool belandt, zorgen waterschappen er weer voor dat het water gezuiverd wordt.
Waarom betalen we waterschapsbelasting?
Inwoners en bedrijven hebben belang bij goed waterbeheer. Samen betalen zij hiervoor de kosten. Dit geld wordt uitsluitend aan het waterbeheer besteed. Waterschap Aa en Maas gebruikt het belastinggeld voor het beheer van ruim 300 kilometer waterkeringen (dijken), ruim 4.100 kilometer sloten, rivieren en andere wateren en 114 gemalen. Bovendien zuiveren wij jaarlijks ruim 105 miljoen afvalwater op onze zeven rioolwaterzuiveringsinstallaties.
Of nog korter: Om al het werk aan het water te kunnen doen, hebben de waterschappen geld nodig. Daarom betalen we waterschapsbelasting. En omdat je meebetaalt, mag je ook beslissen over wat er met dit geld gebeurt!
Inhoudelijke vragen over de waterschapsverkiezingen
Waarom zijn er verkiezingen voor het waterschap?
Waterschappen zijn overheidsinstanties, net als gemeenten en provincies. Waterschappen innen belastinggeld bij iedereen die belang heeft bij waterbeheer. En wie betaalt, heeft ook zeggenschap!. Daarom mogen inwoners vanaf 18 jaar sinds 1995 meebeslissen over de samenstelling van het waterschapsbestuur via de waterschapsverkiezingen. Eén keer in de 4 jaar mag je naar de stembus om jouw vertegenwoordiger in het waterschapsbestuur te kiezen.
Wat valt er te kiezen?
Je zult misschien denken: iedereen is toch voor een veilige dijk? Dat is natuurlijk zo, maar ben je er bijvoorbeeld voor om meer belastinggeld te investeren in het ophogen van de dijk of lijkt het je beter om tegen minder geld meer ruimte te geven aan het water? Je kunt dus een mening hebben over het waterbeheer bij jou in de buurt. Vind jij bijvoorbeeld dat er een duurdere, betere rioolwaterzuivering moet komen of vind je dat vervuilers harder moeten worden aangepakt? Je kunt op waterschapsverkiezingen.nl kijken voor meer informatie en de stemhulp invullen!
Voorbeelden van keuzes/dilemma’s waar waterschapsbesturen zich mee bezig houden:
- Nog hogere dijken of moeten we zelf wijken?
Moeten we hogere dijken bouwen of meer ruimte vrijhouden voor water?
- Gedrag of belasting aanpassen?
Moeten we beter letten op wat we doorspoelen of moeten de waterschappen steeds meer belastinggeld investeren in zuiveringen?
- Overal bouwen of rekening houden?
Bepaalt het water waar onze huizen komen, of bepalen onze huizen waar het water mag komen?
- Super schoon of schoon genoeg?
Moet ons water super schoon zijn voor mens, plant en dier of moeten we accepteren dat vervuiling er tegenwoordig bij hoort?
- Alleen veiligheid of ook vermaak?
Moet een waterschap zich ook bezighouden met recreatieve mogelijkheden op en langs het water?
Of partij A of partij B wint, de dijken moeten onderhouden worden en het rioolwater gezuiverd. Waarom zou je dan eigenlijk gaan stemmen?
Het staat inderdaad vast dat die taken gedaan worden, dat staat ook bij geen enkele partij ter discussie. Maar over de manier waaróp je dat doet verschillen de partijen van mening. Op mijnstem.nl kun je uitzoeken welke partij het beste bij jou past.
Hoe weet ik op welke partij ik moet stemmen?
Daarvoor moet je uitvinden welke partij aansluit bij jouw ideeën over goed waterbeheer. Welke partij dat is, ontdek je via de stemhulp MijnStem. Deze stemhulp is op dit moment niet meer beschikbaar, gezien de waterschapsverkiezingen 2023 zijn afgelopen.
Wie betaalt de organisatie van de waterschapsverkiezingen?
Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het organiseren van de verkiezingen die in de gemeente plaatsvinden. Daar vallen ook de waterschapsverkiezingen onder. Gemeenten organiseren twee verkiezingen tegelijkertijd (die voor de Provinciale Staten en die voor de waterschapsbesturen). De meerkosten die gemeenten maken voor de organisatie van de waterschapsverkiezingen worden door de waterschappen aan gemeenten vergoedt.
Vragen over het bestuur en geborgde zetels
Hoe werkt het waterschapsbestuur?
Het algemeen bestuur van een waterschap is vergelijkbaar met de gemeenteraad. De bestuursleden bepalen samen het beleid op hoofdlijnen en controleren of dat beleid goed wordt uitgevoerd. Ons algemeen bestuur vergadert zo’n acht keer per jaar. Dit zijn deels openbare en reguliere vergaderingen, waar besluiten worden genomen. Daarnaast zijn er informatieve of themavergaderingen zonder besluiten. De dijkgraaf leidt de vergaderingen als voorzitter van het algemeen bestuur.
Uit het algemeen bestuur worden vier leden gekozen, die samen met de dijkgraaf het dagelijks bestuur vormen. Dit is vergelijkbaar met het college van burgemeesters en wethouders. Het dagelijks bestuur is verantwoordelijk voor de dagelijkse gang van zaken en bereidt de besluiten van het algemeen bestuur voor.
Wat zijn geborgde zetels in het waterschapsbestuur?
Het waterschapsbestuur, dat 18 tot 30 leden heeft, bestaat uit gekozen volksvertegenwoordigers, die altijd de meerderheid vormen, en uit benoemde vertegenwoordigers vanuit belangenorganisaties voor de landbouw en de natuurterreinbeherende organisaties. Deze benoemde vertegenwoordigers worden wel “geborgde” of “gereserveerde” zetels genoemd.
Waarom zijn er geborgde zetels ingesteld?
Het waterschapsbestuur is gebaseerd op het principe ‘belang-zeggenschap’. Groepen uit het waterschaps-gebied die belang hebben bij de taken van het waterschap kunnen via hun vertegenwoordigers in het waterschapsbestuur meebeslissen. De direct gekozen vertegenwoordigers van de inwoners zijn bij wet altijd in de meerderheid in een waterschapsbestuur. Zij vertegenwoordigen het zogenaamde algemeen belang in het waterschapsbestuur, het belang van het kunnen wonen, werken en recreëren in het waterschap. Daarnaast hebben vertegenwoordigers van groepen die een bijzonder belang bij de taken van het waterschappen hebben zitting in het bestuur. Zij bezetten de geborgde zetels. De geborgde zetels worden door twee groepen belanghebbenden bezet: natuurterreinen en ongebouwd gronden (vooral agrariërs). Hun bijzondere belang is dat zij voor hun bedrijfsvoering sterk afhankelijk zijn van goed waterbeheer. Om te garanderen dat deze bijzondere belangen een stem hebben in het waterschapsbestuur is in de wet opgenomen dat er geborgde zetels zijn.
Hoe worden geborgde zetels ingevuld?
De verdeling van de geborgde zetels verlopen via LTO-Nederland (landbouw) en de Vereniging van Bos- en Natuurterreineigenaren (VBNE).
Geborgde zetels, is dat niet ondemocratisch?
Geborgde zetels zijn juist bedoeld om ervoor te zorgen dat iedere groepering die baat heeft bij waterbeheer ook mee kan praten. Bovendien zijn de direct gekozen burgers bij wet altijd in de meerderheid in een waterschapsbestuur.
De geborgde zetels bestaan uit twee groepen/ categorieën (natuur en agrariërs/ongebouwd). Deze groepen zijn afhankelijk van het waterbeheer in het gebied voor hun inkomsten. Zij betalen ook een substantieel deel van de waterschapsbelasting. Vanwege het principe belang, betaling, zeggenschap heeft de wetgever bepaald dat deze categorieën een geborgde zetel in het waterschapsbestuur krijgen.
