Peilverhoging stuw Egweg, Meisevoort en Kammerberg
Momenteel worden de oplossingen uit het Gebiedsplan Raam concreet uitgewerkt in maatregelen. Voor de omgeving van Escharen en Mill is de ambitie uitgesproken om het waterpeil te verhogen. Dit zal gebeuren bij de nieuw te bouwen stuw Egweg in Escharen, bij stuw Meisevoort nabij Tongelaar en stuw Kammerberg. De verwachting is dat deze maatregel voor de opgaven rondom voorraadbeheer van de landbouw en verdroging van natuurgebieden positieve effecten met zich meebrengt. Samen met bewoners, agrariërs en natuurbeheerders in het gebied onderzocht het waterschap hoe de uitgesproken ambitie gerealiseerd kan worden.
Deze maatregel is onderdeel van de herinrichting van de Lage Raam. Op de pagina van Lage Raam lees je meer over de definitieve stukken en de andere maatregelen die we in het gebied gaan uitvoeren.
Op deze pagina vindt u alle informatie over de peilverhoging bij de nieuw te bouwen stuw Egweg in Escharen, stuw Meisevoort nabij Tongelaar en stuw Kammerberg.
Nieuws
- Hoe staat het met de plannen voor de Lage Raam en Hooge Raam? (maart 2024)
- Archeologisch onderzoek langs de Raam (maart 2024)
- Plannen Lage Raam ter inzage (november 2023)
- Start waterbodemonderzoek (maart 2023)
- Terugblik inloopbijeenkomst december 2022
- Terugblik inloopbijeenkomst juli 2022
- Uitgangspunten herinrichting Lage Raam
- Lage Raam: de stand van zaken (december 2021)
- Kijk de digitale bijeenkomst van 30 september 2021 terug
- Terugblik schetssessies juli 2021
Locatie
Ter hoogte van de Egweg in Escharen komt een nieuw te bouwen stuw. Daarnaast wordt de bestaande stuw ter hoogte van de Meisevoort verplaatst naar de Biestgraaf.
Wat gaan we doen?
- We gaan een nieuwe stuw plaatsen ter hoogte van de Egweg in Escharen.
- We gaan de bestaande stuw Meisevoort verplaatsen naar de Biestgraaf.
- We gaan een aantal sloten door het gebied heen optimaliseren.
- We gaan het oppervlaktewaterpeil verhogen bij zowel de nieuw te bouwen stuw Egweg als bij de te verplaatsen stuw Meisevoort en bij de bestaande stuw Kammerberg.
- We nemen maatregelen om ongewenste effecten te voorkomen of te beperken.
- We gaan monitoren met behulp van het monitoringsnetwerk van peilbuizen.
- We blijven intensief samenwerken met de streek.
Wat hebben we gedaan?
De eerste stap was om met een hydrologische analyse de effecten in beeld te brengen van de verandering in waterpeil. Met deze effectenkaarten hebben we tijdens keukentafelgesprekken met grondeigenaren uit de omgeving van de Lage Raam bekeken wat deze effecten betekenen voor de percelen. Daarnaast hebben we samen met grondeigenaren, direct aanwonenden en terreinbeherende organisaties tijdens schetssessies, een gebiedsbezoek en een digitale bijeenkomst gekeken naar mogelijke knelpunten, kansen en oplossingen.
Ook hebben we een monitoringsnetwerk opgezet. Dit betekent dat we een aantal peilbuizen hebben geplaatst in het gebied rondom de beide stuwen. Deze buizen zijn voorzien van een meetsysteem wat de grondwaterstand nauwkeurig meet. Zo weten we nog beter hoe de huidige situatie is en kunnen we straks goed in de gaten houden of de veranderingen voldoen aan datgene wat we met elkaar afspreken. Meer over de actuele monitoringsgegevens.
We hebben intensief samengewerkt met een begeleidingsgroep voor de peilverhoging. Deze groep bestond uit agrariërs, bewoners, Brabants Landschap, Staatsbosbeheer, ZLTO, een onafhankelijk deskundige (Ruud Bartholomeus van KWR Water) en een onafhankelijk procesbegeleider (Marja van Schie van P2). Samen met de begeleidingsgroep hebben we procesafspraken (pdf, 190 kB) opgesteld om dit proces in goede banen te leiden.
Het Dagelijks Bestuur van waterschap Aa en Maas heeft op 19 april 2022 meer duidelijkheid gegeven over de uitgangspunten. Zoals met welk waterpeil het ontwerp verder wordt ontwikkeld of richtlijnen voor de herinrichting van de beek als moerasbeek. Alle uitgangspunten zijn te lezen in het artikel; Uitgangspunten herinrichting Lage Raam. Voor de peilverhoging zijn de volgende uitgangspunten nu duidelijk:
- Bij de nieuw te bouwen stuw Egweg wordt het oppervlaktewaterpeil verhoogd met 40 centimeter;
- Stuw Meisevoort wordt verplaatst naar de Biestgraaf en hierbij wordt het oppervlaktewaterpeil verhoogd met 55 centimeter;
- Bij stuw Kammerberg wordt het oppervlaktewaterpeil verhoogd met 20 centimeter.
Nu de uitgangspunten duidelijk zijn, is een klankbordgroep samengesteld. Deze groep is een paar keer bij elkaar gekomen in 2022/ 2023. In de toekomst wordt de klankbordgroep ook betrokken bij bijvoorbeeld de start van de uitvoering.
Bijeenkomsten
Hieronder zie je de bijeenkomsten die zijn georganiseerd.
De klankbordgroep is al verschillende keren bij elkaar gekomen.
Bekijk de presentatie (pdf, 2.2 MB) die gegeven is op 13 juni 2023.
Bekijk de presentatie (pdf, 1.9 MB) die gegeven is op 22 november 2022.
Tijdens deze klankbordgroep hebben we kennis gemaakt met elkaar.
Op 15 februari 2022 zijn we weer samen gekomen met de begeleidingsgroep
Lees het verslag (pdf, 898 kB) of bekijk de bijlagen (pdf, 968 kB).
Op donderdag 30 september organiseerden we een digitale bijeenkomst. Vanuit de studio presenteerden we de actualiteiten uit het project. Ook konden aanwezigen vragen en aandachtspunten aan ons doorgeven via de chat. Deze zijn vervolgens live in de uitzending besproken.
Tijdens deze schetsbijeenkomst hebben we input opgehaald voor de verdere uitwerking van het schetsontwerp, betrokkenen geïnformeerd over de stand van zaken en hoe nu verder. Direct betrokkenen zijn hiervoor uitgenodigd.
Tijdens deze schetsbijeenkomst hebben we input opgehaald voor de verdere uitwerking van het schetsontwerp, betrokkenen geïnformeerd over de stand van zaken en hoe nu verder. Direct betrokkenen zijn hiervoor uitgenodigd.
Met direct aanliggende grondeigenaren en belanghebbenden voeren we huiskamergesprekken om de plannen te bespreken.
Lees het verslag (pdf, 342 kB) of bekijk de presentaties (algemene presentatie (pdf, 805 kB) en waterwijzer presentatie (pdf, 1.2 MB)).
Lees het verslag (pdf, 272 kB) van de begeleidingsgroep.
Tijdens deze bijeenkomst is de voorkeursvariant besproken. Bekijk de presentatie (pdf, 3.2 MB) of lees het verslag (pdf, 455 kB).
Lees het verslag (pdf, 159 kB) van de begeleidingsgroep.
Hierin zijn de details besproken van de effecten en de oplossingen. Wanneer u ook behoefte heeft aan een afspraak, dan kunt u altijd bellen of mailen.
Op de agenda stond:
- Bespreken uitkomst modelstudie
- Hoe gaan we om met veranderingen en de schaderegeling
- Monitoring
Vanwege de coronamaatregelen is deze bijeenkomst digitaal georganiseerd. Kijk de bijeenkomst terug.
Download de vragen die gesteld zijn en de antwoorden. (pdf, 133 kB)
Lees het verslag (pdf, 385 kB) van deze bijeenkomst.
Lees het verslag (pdf, 264 kB) van de begeleidingsgroep op 16 april 2020.
Lees het verslag (pdf, 131 kB) van de begeleidingsgroep van 18 maart 2020.
Onderzoeksvragen definitief
De onderzoeksvragen zijn definitief inclusief aanvullingen vanuit de eerste werkbijeenkomst voor de uitwerking van de hydrologische effecten studie. Bekijk de onderzoeksvragen. (pdf, 219 kB)
Hoe doen we nu de check op de huidige situatie?
We toetsen nu de huidige situatie op basis van steekproef. We gaan bij verschillende belangen (landbouw, natuur en bewoners) in het gebied toetsen of de huidige situatie zoals die nu in het model is ingevoerd klopt met de werkelijkheid. We kiezen hiervoor de kritische plekken in het gebied aangegeven door belanghebbenden, begeleidingsgroep en technici.
De documenten voor de gesprekken over de steekproef zijn in de loop van week 13 of 14 te vinden op deze website.
Hoe doen we de check op aanwezigheid drainage?
Samen met onderzoeksbureau TAUW ontwikkelen we een digitale kaart waarop u kunt aangeven waar u drainage heeft. Dit kunnen we meenemen in het model. Zodra deze beschikbaar is vind u dit hier.
Definitieve procesafspraken gemaakt
Wie zitten er in de begeleidingsgroep?
- Martijn Fliervoet (Brabants Landschap)
- Marja van Schie (Onafhankelijk procesbegeleider)
- Ingrid Rijkers (Omgevingsmanager waterschap Aa en Maas)
- Twan Broekman (agrariër)
- Ruud Bartholomeus (Onafhankelijk adviseur)
- Ric Broens (agrariër)
- Hans Vermeulen (ZLTO)
- Jan de Haas (agrariër)
Wat is de rol van de begeleidingsgroep?
De begeleidingsgroep is een klankbord, zij toetst de aanpak en stukken voorafgaand aan de bredere bijeenkomst. Zij maken geen besluiten.
Planning
Nu de uitgangspunten duidelijk zijn, gaan we verder met het uitwerken van de concrete maatregelen voor het volledige projectgebied in één plan. De peilverhoging is één van deze maatregelen. De planning van het volledige plan is op de projectpagina van Lage Raam verder toegelicht.
Aanvullende onderwerpen
Onderstaand meer informatie over de Waterwijzer Landbouw, monitoring en de drainagekaart. Klik op het '+' tekentje om de informatie zichtbaar te krijgen.
De peilverhoging kan schade aan gewassen met zich meebrengen. Om de omvang van deze schade te bepalen gebruiken wij de Waterwijzer Landbouw. Dit is een landelijk instrument voor het bepalen van het effect van veranderingen in waterpeil op gewasopbrengsten. Benieuwd hoe dit precies berekend wordt? Wij hebben onze onafhankelijk adviseur Ruud Bartholomeus gevraagd om dit uit te leggen in een video. Met de technische toelichting van Ruud Bartholomeus bent u in 20 minuten volledig op de hoogte van de precieze werking van de Waterwijzer Landbouw.
Om de effecten van de peilverandering goed in de gaten te houden heeft het waterschap een monitoringsnetwerk opgezet. In het gebied rondom de Lage Raam waren al een aantal peilbuizen aanwezig, hiervan is data bijgehouden. Door het bijplaatsen van extra peilbuizen begin 2020 is een zeer uitgebreid meetnet ontstaan dat voldoet als basis voor het grondwatermodel.
Na de peilverhoging gaan we de effecten monitoren, waarvoor we een nog fijnmaziger netwerk willen. Ook is de wens uit de streek om op een aantal locaties een meetpunt bij te plaatsen. Daarom is begin 2022 het netwerk uitgebreid met zo'n 10 peilbuizen.
De monitoringsgegevens die beschikbaar zijn uit het gebied zijn in een portaal geplaatst en zijn voor iedereen inzichtelijk. Op deze kaart ziet u de locaties van de peilbuizen. Klik op een locatie om voor die peilbuis de actuele grondwaterstand te zien. U ziet ook het verloop van het grondwaterpeil van de afgelopen tijd ten opzichte van maaiveldhoogte.
Bekijk de actuele monitoringsdata
Tip: bekijk de kaart in Google Chrome
Op een kaart willen wij de exacte locaties van gedraineerde percelen in de Raamvallei in beeld brengen. Wij kunnen uw hulp en gebiedskennis hierbij goed gebruiken! Op een kaart kunt u de locaties zien die wij al in beeld hebben en zelf locaties invoegen. Alle gegevens op deze kaart kunnen wij vervolgens gebruiken voor specifieke berekeningen van het effect op de grondwaterstand na peilverhoging bij de nieuw te bouwen stuw Egweg in Escharen en bij stuw Meisevoort nabij Tongelaar.
Percelen met drainage kunnen nog tot de VO fase doorgegeven worden.
Veelgestelde vragen over de peilverhoging en waterberging
Op dit moment is sprake van verdroging. Met de verhoging van het waterpeil zorgen we voor een goed waterpeil voor landbouw en natuur. Het vermindert de droogteproblematiek doordat water beter vastgehouden kan worden. De verwachting is namelijk dat deze maatregel voor de opgaven rondom voorraadbeheer van de landbouw en verdroging van natuurgebieden positieve effecten met zich meebrengt.
Door geleidelijk, in meerdere kleinere stappen het waterpeil te verhogen krijgt het gebied de kans om stapsgewijs aan de nieuwe situatie te wennen en kunnen we gezamenlijk zorgvuldig de effecten evalueren. Dit geeft ook gehoor aan de wens vanuit de omgeving.
We spreken van te voren af wat het peil moet zijn en onder welke condities. Dit doen we in overleg met de direct betrokken grondeigenaren. Na de verhoging blijven we nog 5 jaar de situatie goed monitoren. In het monitoringsplan dat we vooraf maken wordt vastgelegd hoe er gehandeld wordt bij afwijkende effecten.
De peilverhoging heeft direct invloed op het oppervlaktewater. Tot hoever het effect doorwerkt ligt aan hoe hoog het peil van de stuw komt te staan. De hoogte van het peil wordt vastgelegd in het voorlopig ontwerp (VO), dan wordt ook duidelijk tot hoe ver de verhoging doorwerkt in het oppervlaktewater.
De stuw op deze plek krijgt een dubbelfunctie;
- waterberging om de bebouwde omgeving van Grave te beschermen tegen wateroverlast, het waterbergingsgebied ligt direct bovenstrooms van de stuw. Wanneer de waterberging ingezet moet worden, zorgt stuw Egweg dat het water wordt tegengehouden en niet richting de Maas stroomt.
- verhogen waterpeil bovenstrooms ten behoeve van de NNB-natuurdoelen. Het Raamdal op deze locatie bestaat voor belangrijk deel uit NNB (Natuur Netwerk Brabant) gebied waar de peilverhoging gewenst is. De invloed ervan reikt tot voorbij Tongelaar waar de natuur gebaat is bij hogere (grond)waterpeilen.
We werken dus aan een systeem dat in de toekomst wateroverlast problemen kan opvangen, maar ook in tijden van droogte voldoende en schoon water biedt voor natuur en landbouw. Daarbij hebben we oog voor de percelen die nu al nat zijn. We hebben dit vertaald naar de opgaven: tegengaan van verdroging van natuurgebieden en voorraadbeheer voor de landbouw.
Projecten in de buurt
De volgende projecten bevinden zich in de buurt van de stuw Egweg en Meisevoort:
Gebiedsplan Raam
De Raamvallei heeft veel functies. Aa en Maas wil deze functies samenbrengen en het gebied beter toegankelijk maken. Samenwerking staat hierbij voorop.
Lage Raam
Waterschap Aa en Maas gaat van de Lage Raam een meer natuurlijke en robuuste beek maken.
Graafsche Raam
Waterschap Aa en Maas gaat van de Lage Raam een meer natuurlijke en robuuste beek maken.
Contact
Steven Haarbosch
- Functie
- Omgevingsmanager
- Telefoon
- 06-21 22 32 47
- shaarbosch@aaenmaas.nl
Documenten
Nieuwsbrief
Wil je op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen? Meld je aan voor de nieuwsbrief!